انواع طناب بر اساس ساختار و ساختمان

اگر دقت کرده باشید، طناب‌ها دارای ساختار و ساختمان متفاوتی هستند. همانطور که می‌دانید طناب‌ها از نظر روش تولید به دو دسته‌ی بافته شده و تابیده شده تقسیم می‌شوند. ساختار طناب‌ها به روش تولید آن‌ها بستگی دارد. برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی چگونگی تولید طناب می‌توانید به  مقاله “صفرتا صد تولید طناب” مراجعه فرمایید.

ساختمان طناب

طناب ها از لحاظ نوع ساخت به دو دسته:

هسته‌ای

کاربرد اصلی این نوع طناب در کوهنوردی است. طناب‌های کوهنوردی دارای ساختار هسته‌ای بوده که تقریبا 75 درصد آن را هسته تشکیل می‌دهد و از مقاومت بالایی برخوردارند. این نوع طناب از دو قسمت تشکیل شده است:
هسته: معمولا جنس آن پرلون است. ویزگی کشش پذیری این نوع طناب به دلیل هسته آن است. رشته‌های هسته طناب توسط دو روش تابیدن (پیچ دادن) و بافتن (گیس) در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.
پوسته: از جنس پلی آمید-محافظت از عوامل خارجی

بافته‌ای

این نوع طناب با الیاف طبیعی و مصنوعی قابل تولید است و دارای مقاومت کمتری هستند.

ساختار طناب

طناب‌ها از لحاظ ساختار کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

طناب‌های دینامیک

طناب‌های دینامیک یا پویا از جنس پلی آمید هستند و از بافتن الیاف یکپارچه در طول طناب ساخته می‌شوند. طناب‌های دینامیک جهت صعود در رشته‌های مختلف کوهنوردی استفاده می‌شوند. طناب‌های دینامیک از چندین بخش که شامل ۱- هسته ۲- پوسته ۳- نخ داخل هسته که برای حساب کردن سال ساخت طناب است، تشکیل می‌شوند. اساس طراحی طناب‌های دینامیک کشش است تا شدت ضربه‌ی یک کوهنورد در حال سقوط را جذب کنند. که شامل تک طناب، نیم طناب (دوبل)، زوج طناب (دوقلو) هستند.

تک طناب

طناب‌های تک دارای قطرها و طول‌های مختلف هستند، که استفاده از آن‌ها را برای طیف گسترده‌ای از رشته‌های کوهنوردی مناسب می‌کند و به طور کلی کار با آن‌ها نسبت به سیستم‌های دو طناب آسان‌تر است. تعادل میان قطر و استحکام طنابی که انتخاب می‌کنید حائز اهمیت است، هرچه طناب شما ضخیم‌تر باشد، استحکام آن بیشتر است و سقوط‌های بیشتری را نیز تحمل می‌کند. استفاده از طناب‌های تک بهترین و پرکاربردترین روش استفاده از طناب برای کوهنوردان است. اکثریت قریب به اتفاق کوهنوردان طناب‌های منفرد خریداری می کنند. قطر این طناب‌ها معمولا ۹ میلی‌متر و بیشتر است و طراحی طناب به گونه‌ای است که به صورت تک رشته است، از این رو برای استفاده در مکان‌هایی که خطر ریزش سنگ و پارگی طناب وجود دارد مناسب نیست. یک رشته طناب است که تمامی فعالیت‌ها بر روی همان تک رشته صورت می‌گیرد. اما توجه به این نکته را فراموش نکنید که با افزایش قطر طناب، وزن آن نیز افزایش می‌یابد. افراد مبتدی برخلاف افراد باتجربه، استفاده از طناب‌های ضخیم با ایمنی بالاتر را در مقابل طناب‌های نازک‌تر و سبک‌تر ترجیح می‌دهند. اگر شما کم تجربه‌ هستید، مسیر صعود جدیدی را انتخاب کرده‌اید که ریسک سقوط بالایی دارد و یا مسیر شما طولانی است باید از طناب‌های ضخیم‌تر و سنگین‌تری نسبت به طناب‌های تک استفاده کنید.

نکات مهم مربوط به استفاده از تک طناب

• • به دلیل استفاده آسان و عدم پیچیدگی انتخابی مناسب برای افراد تازه کار است.
  • برای استفاده در صعودهای اسپرت طبیعت، صعودهای ورزشی (داخل سالن) مناسب است.
  • مناسب جهت صعودهای قرقره
  •  استفاده از آن در مسیرهای ریزشی، سایشی و … که احتمال آسیب به طناب وجود داشته باشد مناسب نیست.
  •  استفاده از آن در مسیرهای زیگزاگی و تراورسی مناسب نیست، زیرا شکست طناب موجب فشار زیاد به میانی‌ها خواهد شد.
  •  در مواقع فرود تنها از نصف طول طناب صعود امکان استفاده خواهد بود.
  •  معمولا قطر این طناب ها بیشتر از 9 میلی متر است.

نیم طناب‌ها

نیم‌طناب‌ها برای استفاده در کوهنوردی در مسیرهای صخره‌ای، یخ نوردی و صعودهای دشوار سنگنوردی بهترین هستند. هنگام بالا رفتن با نصف طناب، از دو طناب استفاده می‌کنید. همچنین، یک طناب را برای محافظت در سمت چپ و دیگری را برای محافظت در سمت راست، قرار می‌دهید. اگر این کار به درستی انجام شود، طناب‌ها موازی و مستقیم حرکت می‌کنند و در نتیجه باعث کاهش کشش طناب در مسیرهای سخت می‌شوند. در صورت استفاده از نیم طناب‌ها ایمنی شما به حداکثر می‌رسد و در مسیر‌های صعب العبور و دشوار ریسک پارگی طناب در اثر ریزش سنگ به حداقل می‌رسد. اما با توجه به اینکه در نیم طناب‌ها شما با دو طناب بالا می روید، در مقایسه با یک طناب به مهارت و تلاش بیشتری نیاز دارید. نصف طناب‌ها در هر انتهای خود یک علامت دایره ای دارند. از دو رشته طناب استفاده می‌شود که در صعود، هر رشته داخل یک میانی جداگانه انداخته می‌شود.

نکات مهم مربوط به استفاده از نیم طناب:
1. مناسب جهت استفاده در مسیرهای غیرمستقیم
2. ایجاد ایمنی بیشتر در مسیرهای ریزشی
3. ایجاد ایمنی بیشتر در مسیرهایی با میان‌های نامطمئن
4. امکان انجام فرود به اندازه طول طناب صعود (قابلیت فرودهای بلند)
5. مناسب برای رشته‌های دیواره نوردی، یخ نوردی و مسیرهای میکس
6. کاهش نیروز ضربه
7. استفاده از نیم طناب در صعود و حمایت نیاز به مهارت و تلاش بیشتری دارد.

طناب‌های دوقلو

طناب‌های دوقلو نیز مانند نیم طناب‌ها، دارای سیستم دو طنابی هستند، اما طناب‌های دوقلو کمی نازک‌تر از نیم طناب‌ها هستند که این ویژگی باعث ایجاد مزیت، سبکی و حجم کم این‌ها می‌شود. اما طناب‌های دوقلو در مقایسه با تک طناب‌ها به داشتن مهارت و تلاش بیشتری احتیاج دارند، زیرا شما با دو طناب بالا می‌روید. وزن ترکیبی دو طناب از یک طناب بیشتر است. کاربرد طناب‌های دوقلو در مسیرهای سنگنوردی نا‌شناخته و ناپایدار، یخ نوردی و مکان‌هایی با احتمال سقوط سنگ‌ها، یخ و لبه‌های تیز است. طناب‌های دوقلو در هر انتهای خود یک نماد بی نهایت دایره‌ای دارند.

طناب‌های نیمه ایستا (استاتیک)

طناب‌های استاتیک جهت رشته‌های کار در ارتفاع، امداد و نجات، ثابت گذاری و فرود در رشته‌های غارنوردی و دره نوردی و کاربری‌های مشابه استفاده می‌شود. طناب‌های استاتیک یا ایستا، طناب‌هایی با حداقل کشسان و استحکام حداکثر هستند. طناب‌های استاتیک، بسیار کم کشیده می‌شوند و به طور معمول کمتر از ۵٪، کشش و کشسان دارند این در حالی است که، طناب‌های پویا برای کشش تا ۴۰٪ طراحی شده است. طناب‌های استاتیک کاربردهای بسیار متنوعی دارند، به عنوان مثال در عملیات نجات آتش نشانی، غارنوردی، پایین آوردن کوهنورد آسیب دیده، بالا رفتن از طناب یا حمل بار زیاد، بسیار کارآمد هستند.

طنابچه‌ها

طنابچه‌ها که با قطرهایی از 4 تا 8 میلی متر تشکیل شده‌اند به صورت استاتیک بوده و جهت نگه داشتن بارهای استاتیک و اهداف کمکی (طنابچه های اتوبلاک) تولید شده اند و از صعود کننده در برابر سقوط محافظت نمی‌کند و به هیچ عنوان جهت صعود مورد استفاده قرار نمی‌گیرند زیرا ضخامت، ظرفیت و توانایی آن‌ها جهت جذب انرژی به صورت ایمن، کافی نیست. طنابچه‌ها دارای کاربردهای کمکی هستند و برای محافظت از کوهنوردان در هنگام صعود طراحی نشده‌اند و استحکام، توانایی و قطر آن‌ها برای الزامات ایمنی و جذب انژی کافی نیست.

سخن پایانی

بطور کلی طناب‌ها بر اساس جنس به طناب نایلونی یا طناب پلاستیکی، طناب طبیعی یا کنفی و طناب‌های فلزی دسته بندی می‌شوند. همچنین طناب‌ها بر اساس ساختار نیز مدل‌های متفاوتی دارند. طناب‌ها را بر اساس کاربردی که خواهند داشت با ساختارهی متفاوتی تولید می‌کنند. در این مقاله به بررسی انواع ساختارهای طناب پرداختیم.